تاب‌آوری در سوگ جمعی بندرعباس
به گزارش طبقه۶۰، در بعد از ظهر روز شنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴، انفجار بزرگی در بندر شهید رجایی بندرعباس رخ داد که نه تنها تلفات جانی و مالی زیادی به بار آورد، بلکه شوک و استرس روحی به جامعه وارد کرد. این نوع حوادث که به‌عنوان «سوگ جمعی» شناخته می‌شوند، نه تنها بر افرادی که به‌طور مستقیم درگیر هستند تأثیر می‌گذارند، بلکه جوامع اطراف نیز از این سوگ آسیب می‌بینند. اما چگونه می‌توان با این سوگ روبه‌رو شد و تاب‌آوری را در برابر آن تقویت کرد؟
سوگ جمعی: چالش‌ها و پیامدها
سوگ جمعی زمانی رخ می‌دهد که یک جامعه یا گروه بزرگ به‌طور هم‌زمان با یک فاجعه روبه‌رو می‌شود. این نوع سوگ ممکن است به دلیل حوادث طبیعی، جنگ‌ها، حملات تروریستی، یا انفجارهای بزرگ ایجاد شود. در حوادثی مانند انفجار در بندر شهید رجایی بندرعباس، افراد نه تنها از فقدان عزیزانشان رنج می‌برند، بلکه احساس ناامنی، بی‌ثباتی و اضطراب نیز در جامعه گسترش می‌یابد.
در چنین شرایطی، به‌ویژه برای افرادی که خود را در معرض خطر مستقیم می‌بینند، احساسات می‌توانند به سرعت از کنترلی خارج شوند و بازماندگان دچار مشکلات روحی و روانی جدی شوند. به علاوه، افراد در جامعه ممکن است به‌طور غیرمستقیم تحت تأثیر بحران قرار گیرند و احساس کنند که از لحاظ عاطفی دچار از هم‌گسیختگی هستند.
تاب‌آوری چیست؟
تاب‌آوری به معنای توانایی فرد یا جامعه برای بازگشت به وضعیت عادی و ادامه زندگی پس از تجربه یک بحران است. این ویژگی می‌تواند به افراد کمک کند تا از اثرات منفی بحران‌ها عبور کنند و حتی از آن‌ها به‌عنوان فرصتی برای رشد استفاده کنند.
تقویت تاب‌آوری در برابر سوگ جمعی
حمایت اجتماعی و جمعی در نخستین مرحله، افراد نیاز به حمایت اجتماعی دارند. این حمایت می‌تواند در قالب گفتگو با خانواده، دوستان و یا مشاوران حرفه‌ای باشد. حمایت جمعی می‌تواند باعث شود افراد احساس کنند که تنها نیستند و همبستگی اجتماعی می‌تواند به آن‌ها در عبور از بحران کمک کند. برای مثال، در بندر عباس، پس از انفجار، گروه‌های کمک‌رسانی و خیریه‌ها می‌توانند نقش مهمی در تقویت تاب‌آوری ایفا کنند.
آموزش مهارت‌های مقابله با استرس آموزش مهارت‌های مدیریت استرس به مردم می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا در برابر فشارهای روحی مقاومت بیشتری نشان دهند. برای این منظور، برنامه‌های آموزشی در زمینه روش‌های مقابله با استرس، مدیتیشن و تمرین‌های تنفسی می‌تواند مفید باشد.
تقویت احساس امنیت یکی از اصلی‌ترین عواملی که پس از یک حادثه مانند انفجار دچار اختلال می‌شود، احساس امنیت است. دولت‌ها و مقامات محلی باید اقداماتی را برای بازسازی زیرساخت‌ها، ترمیم مناطق آسیب‌دیده و اطمینان از امنیت عمومی انجام دهند. این اقدامات به مردم کمک می‌کند تا احساس کنند که می‌توانند به زندگی عادی خود بازگردند.
حمایت روانی و مشاوره پس از یک حادثه بزرگ، بازماندگان نیازمند کمک‌های روان‌شناختی هستند. تیم‌های مشاوره و روانشناسان باید در دسترس باشند تا به افراد کمک کنند تا با احساسات خود کنار بیایند و راهکارهایی برای مقابله با اضطراب، افسردگی و استرس‌های بعد از حادثه بیابند. در بندرعباس، مشاوره‌ها می‌توانند از طریق مراکز بهداشت و درمان یا آنلاین در دسترس باشند.
پذیرش و تطبیق با واقعیت یکی از کلیدی‌ترین گام‌ها در تاب‌آوری، پذیرش واقعیت و تطبیق با شرایط جدید است. در مواجهه با سوگ جمعی، افراد باید بپذیرند که جهان تغییر کرده است و زندگی دیگر به همان صورت قبل نخواهد بود. این پذیرش می‌تواند به‌طور تدریجی موجب کاهش احساسات منفی و افزایش تاب‌آوری افراد شود.
تقویت جامعه با ایجاد فضاهای جمعی برای یادآوری ایجاد فضاهایی برای یادآوری قربانیان و تجلیل از زندگی‌های از دست‌رفته می‌تواند به افراد کمک کند تا با سوگ خود روبه‌رو شوند. این فضاها می‌توانند به‌صورت یادبودها، مراسم‌های سالانه یا برنامه‌های اجتماعی برگزار شوند. چنین فضاهایی به مردم این امکان را می‌دهند که از سوگ عبور کرده و به یاد عزیزانشان با عزت و احترام زندگی کنند.
سوگ جمعی پس از حوادث بزرگی مانند انفجار در بندر شهید رجایی بندرعباس یک چالش بزرگ است که می‌تواند تأثیرات روحی و روانی شدیدی به‌دنبال داشته باشد. اما با تقویت تاب‌آوری از طریق حمایت‌های اجتماعی، آموزش مهارت‌های مقابله با استرس، اقدامات امنیتی، و حمایت روان‌شناختی، می‌توان جامعه را به سمت بازسازی و احیای روحی سوق داد. در نهایت، یادآوری این نکته که تاب‌آوری یک فرآیند بلندمدت است و نیاز به زمان و همبستگی دارد، می‌تواند به ما کمک کند تا از بحران‌های مشابه در آینده بهتر عبور کنیم.